Er komt steeds meer techniek kijken bij grote infrastructurele projecten. Zowel opdrachtgevers als aannemers hebben daarom behoefte aan diepgaande kennis van automatisering. Steeds vaker schakelen opdrachtgevers daarom gespecialiseerde partijen in die hen helpen een uitvraag goed in de markt te zetten en de prestaties van een opdrachtnemer te beoordelen. De INNOCY T&A-consultants Ferry Spruit en Oscar Kroos staan hen terzijde.
Er is in de afgelopen tien jaar nogal wat veranderd. Waar het vroeger heel gewoon was dat je als opdrachtgever een bestek schreef met een gedetailleerde werkomschrijving, wordt een opdracht vandaag de dag steeds vaker als functionele specificatie in de markt gezet. De opdrachtnemer mag dan zelf bepalen hoe hij invulling geeft aan die functionele eisen. Het gevolg is dat verschillende inschrijvers soms zulke verschillende oplossingen bedenken, dat het voor de opdrachtgever moeilijk is om deze appels en peren te vergelijken. “En dat is precies waar wij ze in bijstaan”, zegt Ferry. “We begeleiden klanten van A tot Z: vanaf het ontwerpen van de technische installaties tot en met het controleren van het opgeleverde werk.”
Oscar vult aan: “We zijn de rechterhand van de opdrachtgever. We weten waar we over praten en kunnen opdrachtnemers daardoor goed aansturen. Ook kunnen we complexe dingen op een makkelijke manier uitleggen, zodat de opdrachtgever goed begrijpt waarom welke keuzes zijn gemaakt en wat de consequenties daarvan zijn.”
Complexiteit reduceren
Hoewel het soms erg complex kan worden, is de essentie best simpel, zegt Ferry. “Je moet gewoon zorgen dat alle technische installaties goed werken. Je hebt natuurlijk te maken met allerlei voorschriften en eisen en dat kan ingewikkeld worden. Het is onze taak om de complexiteit te reduceren; om systemen zo te ontwerpen dat ze technisch gezien voldoen aan de eisen en zo simpel mogelijk in elkaar zitten. Immers, alles wat je installeert kan kapotgaan. Mede daarom moet je de technische systemen tot in den treure testen. Je moet alle mogelijke scenario’s nabootsen, zodat je zeker weet dat alles in iedere situatie werkt zoals je hebt bedacht.”
Iedere stap controleren
De meeste opdrachtgevers huren INNOCY in omdat ze hun technische kennis te beperkt is of ze deze zelf niet in huis hebben. Ook komt het vaak voor dat er te veel werk op het bord ligt van één persoon, waardoor de technische installaties niet de aandacht krijgen die nodig is. “Het risico dat wij wegnemen is dat de aannemer die net te weinig kennis van zaken heeft een fout maakt of te makkelijk over iets denkt”, zegt Ferry. “Wij controleren iedere stap: Hoe ziet de planning eruit? Worden de materialen gebruikt zoals die zijn voorgeschreven? Welke documenten moeten geleverd worden? Dat doen we niet reactief, maar proactief. Opdrachtnemers hebben dan al snel in de gaten dat ze maar beter meteen goed werk kunnen leveren.”
Daar komt bij, zegt Oscar, dat INNOCY specifieke kennis heeft die opdrachtnemers graag willen zien. “Een aannemer doet niet ieder jaar een spoortunnel, terwijl wij alleen maar mensen in dienst hebben die gespecialiseerd zijn in dat soort projecten. Wij kunnen daarom aannemers en opdrachtgevers met raad en daad terzijde staan.”
Patstelling doorbreken
Wat beiden regelmatig meemaken, is dat ze pas worden ingevlogen als een klant een project wil overdragen naar beheer, maar beheer de oplevering weigert omdat bijvoorbeeld de documentatie niet op orde is. Of omdat meerwerk niet kan worden uitgevoerd omdat er geen budget beschikbaar is, terwijl het meerwerk wel nodig is om aan de functionele eisen te voldoen. Ferry: “Dan ontstaat er een patstelling tussen opdrachtgever en opdrachtnemer waar ze samen niet uitkomen. Wij kunnen dan objectief vaststellen wat er nu precies aan de hand is, wat er ontbreekt en hoeveel tijd het kost om dat werk nog uit te voeren.”
Onderdelentekorten
De laatste tijd gaan die geschillen steeds vaker over het tekort aan onderdelen, waardoor bepaalde installaties niet kunnen worden opgeleverd. Vooral aan chips is een schreeuwend tekort. Ferry: “Als opdrachtgevers de volledige verantwoordelijkheid voor een project bij de aannemer leggen, dan staan ze natuurlijk in hun recht om te zeggen: de aannemer blijft in gebreke. Tegelijkertijd kan die aannemer er niets aan doen dat zijn toeleveranciers de afgesproken levertijden niet halen. Wij kunnen in zo’n geval kijken of er alternatieven zijn; of we een andere oplossing kunnen bedenken waardoor we de component die niet verkrijgbaar is kunnen omzeilen of kunnen vervangen door een component die wel beschikbaar is.”
Cyber security
Een van de onderwerpen waar steeds meer aandacht naar uitgaat, is cyber security. Ook de techniek in infrastructurele projecten kan immers gehackt worden, met mogelijk grote gevolgen. Het is een ongelofelijk boeiend thema omdat de ontwikkelingen op dat gebied snel gaan, zegt Oscar. “Veel infrastructurele assets zijn ontworpen in een tijd dat je nog niet kon bedenken dat je de installaties ooit aan het internet zou gaan hangen om monitoring op afstand te doen. Sommige oude SCADA-systemen draaien bijvoorbeeld nog op Windows 7. Die versie wordt al lang niet meer ondersteund door Microsoft. Het mag duidelijk zijn dat je daar actie op moet ondernemen als je zo’n systeem op afstand wilt gaan uitlezen.”
Maar ook als de gebruikte hard- en software wel up-to-date zijn, kunnen hackers erop inbreken. Daarom ontwerpt INNOCY de oplossing regelmatig zo dat een tunnel of brug wel data kan sturen naar een remote monitoringsysteem, maar geen data terug kan ontvangen. “Je kunt de apparatuur dus niet op afstand bedienen. Die kan daarom ook niet gehackt worden.”
Up-to-date blijven
Om hun werk goed te kunnen doen, moeten de T&A-consultants continu op de hoogte blijven van de nieuwste technieken. Een leuk onderdeel van het werk, vindt Oscar. “Wij zijn van nature nieuwsgierige mensen. We willen het naadje van de kous weten. En zodra we ergens tegenaan lopen wat we niet weten, dan zoeken we het uit. Daar ondersteunt INNOCY ons ook in. We mogen zelf bepalen of we het nodig vinden om een cursus of opleiding te volgen. Iedere zes weken hebben we een bijeenkomst met het hele team waarin we nieuwe kennis delen. Dat is altijd heel inspirerend en daaruit ontstaan vaak ook ideeën voor nieuwe producten, zoals bijvoorbeeld Joost & Tessa en Transwarp. Dat soort innovaties kun je alleen ontwikkelen als de bedrijfscultuur gericht is op experimenteren en het opdoen van nieuwe kennis.”